Tăng huyết áp có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả

Hội thảo có sự tham dự của TS. Trương Đình Bắc - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, GS.TS Đỗ Doãn Lợi - Viện trưởng Viện Tim mạch, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, đại diện Tổ chức Y tế thế giới, tổ chức PATH, Quỹ Novatis, các chuyên gia quốc tế và trong nước cùng với đại biểu từ Viện Tim mạch, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Viện Dinh dưỡng, Trường Đại học Y tế công cộng và đại diện của các Sở Y tế, Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nam và Bắc Giang. Hội thảo đã chia sẻ, cập nhật những  bằng chứng, khuyến nghị và các mô hình hiệu quả trong nước và trên thế giới, đồng thời cùng thảo luận cách tốt nhất để dự phòng và quản lý tăng huyết áp và bệnh tim mạch. 

Hiện nay Việt Nam có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp, tức là cứ trong 5 người trưởng thành thì có 1 người mắc bệnh. Đặc biệt, tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim làm cho hàng trăm nghìn người bị tử vong, liệt, tàn phế hoặc mất sức lao động mỗi năm. 

Chia sẻ tại hội nghị, TS Trương Đình Bắc cho biết, tại Việt Nam hiện nay, các bệnh không lây nhiễm đang chiếm 66% gánh nặng bệnh tật, trong đó chủ yếu là do bệnh tim mạch, ung thư, bệnh phổi mạn tính và đái tháo đường. Đặc biệt, số người mắc tăng huyết áp và bệnh tim mạch vẫn có xu hướng tăng cao do sự gia tăng các yếu tố nguy cơ gây bệnh trong cộng đồng. Kết quả điều tra của Bộ Y tế năm 2015 cho thấy, trong 12 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp ở cộng đồng hiện nay thì có tới 57% chưa được phát hiện và trên 80% chưa được điều trị; đồng thời có tới 70% số người có nguy cơ tim mạch hiện không được tư vấn, quản lý dự phòng.

Để góp phần giải quyết một cách hiệu quả những khó khăn, thách thức trong lĩnh vực này, năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng chống các bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025 đã đặt ra các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể và giải pháp quan trọng để dự phòng và kiểm soát bệnh không lây nhiễm nói chung và bệnh tim mạch nói riêng. Bên cạnh giải pháp phòng chống các yếu tố nguy cơ phổ biến như: Thuốc lá, rượu bia, dinh dưỡng không hợp lý và thiếu hoạt động thể lực, chiến lược nhấn mạnh một giải pháp quan trọng đó là phát triển hệ thống y tế dự phòng và y tế cơ sở để cung cấp các dịch vụ dự phòng, phát hiện sớm và lồng ghép quản lý bệnh liên tục, lâu dài tại tuyến chăm sóc sức khỏe ban đầu (bao gồm: can thiệp thay đổi hành vi nguy cơ; dự phòng các tình trạng tiền bệnh và nguy cơ cao; phát hiện sớm, quản lý người có nguy cơ tim mạch, quản lý lồng ghép đối với các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là tăng huyết áp và đái tháo đường...). 

Tại hội thảo, các đại biểu cũng đã tập trung thảo luận một số nội dung: Thực trạng phòng chống bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam; gánh nặng bệnh tật của bệnh tim mạch, tăng huyết áp và giải pháp can thiệp tại Việt Nam; sáng kiến toàn cầu về bệnh tim mạch; các mô hình chăm sóc bệnh lý tim mạch... nhằm hạn chế bệnh tăng huyết áp gia tăng. 

Do đó, kiểm tra huyết áp thường xuyên là biện pháp quan trọng nhất để phát hiện sớm bệnh tăng huyết áp. Mọi người dân cần thường xuyên kiểm tra huyết áp thông qua khám sức khỏe định kỳ hoặc qua các lần đi khám, kiểm tra sức khỏe tại các cơ sở y tế... Các máy đo huyết áp điện tử cá nhân là một công cụ hiệu quả giúp người đã mắc tăng huyết áp và người có nguy cơ mắc bệnh để thường xuyên kiểm tra tình trạng huyết áp của mình và của các thành viên trong gia đình. 

Bệnh tăng huyết áp hoàn toàn có thể được phòng ngừa hiệu quả nhờ lối sống lành mạnh theo khuyến cáo dưới đây: 

1.    Chế độ ăn hợp lý: Dưới 5g muối/ngày; tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi; hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol và axit béo no; đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng trong khẩu phần ăn hằng ngày. 
2.    Duy trì cân nặng hợp lý và cố gắng duy trì vòng bụng dưới 90 cm ở nam và dưới 80 cm ở nữ. 
3.    Không hút thuốc lá hoặc thuốc lào, hạn chế uống bia rượu. 
4.    Tăng cường hoạt động thể lực ít nhất 30 phút mỗi ngày. 
5.    Tránh các lo âu, căng thẳng, sống tích cực, nghỉ ngơi hợp lý 
6.    Người trưởng thành cần thường xuyên đo kiểm tra huyết áp để phát hiện sớm bệnh tăng huyết áp. Người bị bệnh tăng huyết áp bên cạnh áp dụng các biện pháp tích cực thay đổi lối sống như trên, cần được theo dõi, quản lý bệnh lâu dài và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của thầy thuốc.