Khuyến cáo mới về xử trí THA (ESH/ESC 2013)

Thứ tư - 22/07/2015 11:57

Hiệp hội Tăng huyết áp (THA) Châu Âu (ESH) và Hiệp hội Tim mạch Châu Âu (ESC) vừa ban hành khuyến cáo mới về xử trí THA.

Khuyến cáo mới về xử trí THA (ESH/ESC 2013)

Hiệp hội Tăng huyết áp (THA) Châu Âu (ESH) và Hiệp hội Tim mạch Châu Âu (ESC) vừa ban hành khuyến cáo mới về xử trí THA. Mọi bệnh nhân đều cần được điều trị để đạt mục tiêu HA tâm thu dưới 140 mmHg, trừ trường hợp bệnh nhân tiểu đường (mục tiêu HA tâm trương < 85 mmHg) và người < 80 tuổi (mục tiêu HA tâm thu từ 140-150 mmHg, có thể hạ xuống dưới mức 140 mmHg nếu bệnh nhân khoẻ mạnh).

Như vậy ESH/ESC đã tỏ ra “nhanh chân” hơn JNC trong việc cho ra đời khuyến cáo mới. Khuyến cáo gần nhất của JNC (JNC 7) được ban hành 10 năm trước, và các bác sỹ Mỹ đang chờ đợi JNC 8, được cho là sẽ xuất hiện trong năm nay.

Theo bác sỹ Giuseppe Mancia, đồng trưởng ban soạn thảo, khuyến cáo mới không có nhiều thay đổi đáng kể. Nó nhấn mạnh thầy thuốc cần đánh giá nguy cơ tim mạch chung của người bệnh trước khi đưa ra quyết định điều trị. Khuyến cáo không phải là một phác đồ hay y lệnh cụ thể, mà chỉ là gợi ý cho người thầy thuốc. “Không nghi ngờ rằng HA vượt quá mức 140/90 mmHg sẽ tăng nguy cơ tim mạch và đột quỵ, đồng nghĩa với tăng chi phí kinh tế - xã hội chung.

Tương tự khuyến cáo năm 2007, khuyến cáo 2013 chia bệnh nhân THA thành 4 nhóm: HA bình thường cao (HATT 130-139 mmHg, HATTr 85-89 mmHg), THA độ 1 (HATT 140-159 mmHg, HATTr 90-99 mmHg), THA độ 2 (HATT 160-179 mmHg, HATTr 100-109 mmHg), THA độ 3 (HATT ≥ 180 mmHg, HATTr ≥ 110 mmHg). Sự có hay ko các yếu tố nguy cơ tim mạch cũng như tổn thương cơ quan đích là điểm cần lưu ý khi đưa ra phác đồ kiểm soát huyết áp.

Thay đổi lối sống là điểm quan trọng. Bệnh nhân THA chỉ nên ăn lượng muối từ 5-6 g/ngày, so với mức 9-12 g/ngày của người bình thường. Giảm lượng muối 5 g/ngày có thể hạ HA 1-1 mmHg ở người bình thường và hạ 4-5 mmHg ở bệnh nhân THA. Bệnh nhân cũng nên hạ BMI xuống mức dưới 25 kg/m2, giảm vòng bụng < 102 cm (nam giới) hay <88 cm (nữ giới). Giảm 5 kg tương ứng với hạ HA 4 mmHg, và tập luyện thể lực có thể hạ 7 mmHg huyết áp. Vì thế, những bệnh nhân nguy cơ thấp/trung bình cần được thay đổi lối sống trước khi dùng thuốc hạ áp.

Vai trò của theo dõi huyết áp liên tục ngoại trú (ABPM) là theo dõi số đo HA ngoài môi trường bệnh viện. Số đo HA này có liên quan chặt chẽ hơn với tổn thương cơ quan đích và các biến chứng tim mạch. HA đo tại cơ sở y tế vẫn là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán THA, tuy nhiên ABPM có thể được sử dụng để phân tầng nguy cơ.

Việc phối hợp thuốc rất quan trọng. Ở những bệnh nhân có nguy cơ tim mạch cao hoặc số đo HA rất cao, thầy thuốc cần phối hợp thuốc ngay từ khi bắt đầu điều trị. Các nhóm thuốc hạ áp chính như lợi tiểu, chẹn beta giao cảm, chẹn kênh canxi, ức chế men chuyển, chẹn thụ thể angiotensin đều hạ số đo huyết áp và giảm biến cố tim mạch. Bác sỹ có thể phối hợp thuốc lợi tiểu với thuốc chẹn thụ thể, chẹn kênh canxi, hay ức chế men chuyển; hoặc phối hợp thuốc chẹn kênh canxi với chẹn thụ thể hay ức chế men chuyển. Tuy nhiên không nên phối hợp thuốc chẹn thụ thể angiotensin với thuốc ức chế men chuyển, do làm tăng kali máu, tụt áp, và gây suy thận. Cũng chưa có bằng chứng nào cho thấy thuốc chẹn thụ thể angiotensin có liên quan với nguy cơ ung thư, như một nghiên cứu trước đây nhận định.

Điều trị THA kháng trị: Đốt thần kinh giao cảm thận được coi là biện pháp đầy hứa hẹn để điều trị các ca THA kháng trị, mặc dù cần nhiều số liệu so sánh về tính hiệu quả và an toàn với những phác đồ sẵn có. Ngoài ra, cần phải chứng minh được hạ số đo HA nhờ đốt thần kinh giao cảm thận có liên quan với giảm nguy cơ bệnh lý và tử vong tim mạch.

Nguồn: Medscape

Tác giả: ThS. BS. Đinh Huỳnh Linh (Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai)

Nguồn tin: Bác sỹ nội trú